Kody PKD w działalności twórcy internetowego – praktyczny poradnik

Czym jest PKD?

Polska Klasyfikacja Działalności (PKD) to urzędowy katalog wszystkich rodzajów działalności gospodarczej, z przypisanymi im unikalnymi kodami. Innymi słowy, PKD jest jak „język”, którym posługują się urzędy, by określić, czym zajmuje się Twoja firma. Każdy kod PKD odpowiada konkretnemu typowi działalności – od sprzedaży detalicznej, przez usługi edukacyjne, po działalność kreatywną.

Dla przedsiębiorcy oznacza to, że podczas zakładania firmy (wpisu do CEIDG) trzeba wybrać co najmniej jeden kod PKD, który opisuje planowaną działalność. Kod ten pojawi się potem w oficjalnych rejestrach (CEIDG, REGON) i posłuży instytucjom (np. urzędom skarbowym, ZUS, bankom) do szybkiej identyfikacji profilu Twojej firmy. Struktura PKD jest hierarchiczna (sekcje, działy, grupy, klasy, podklasy), ale początkujący przedsiębiorca nie musi znać szczegółów – wystarczy znaleźć odpowiednią podklasę działalności i podać jej kod. Przykładowo, PKD 47.91.Z oznacza „Sprzedaż detaliczna prowadzona przez domy sprzedaży wysyłkowej lub internet”, a PKD 73.11.Z to „Działalność agencji reklamowych”.

W praktyce PKD sprowadza się do formalnego określenia, czym będzie zajmować się Twoja firma. Choć same kody mają głównie charakter statystyczny, ich wybór jest obowiązkowym krokiem przy rejestracji działalności gospodarczej i nie można go pominąć.

Dlaczego wybór kodu PKD jest ważny przy działalności online?

Wybór właściwego kodu PKD to nie tylko urzędowa formalność – ma on realny wpływ na prowadzenie biznesu, także tego online. Dobrze dobrany kod PKD zapewnia, że profil Twojej działalności jest przejrzysty dla urzędów i zgodny z przepisami. Oto kilka powodów, dla których należy przyłożyć wagę do wyboru PKD:

- Obowiązki podatkowe i prawne: Niektóre rodzaje działalności wiążą się z dodatkowymi wymogami. Przykładowo, pewne kody PKD mogą obligować do rejestracji jako płatnik VAT, stosowania kasy fiskalnej lub specyficznych form opodatkowania. Jeśli wybierzesz kod adekwatny do sprzedaży online, urząd skarbowy łatwiej oceni, czy spełniasz właściwe obowiązki (np. limit zwolnienia z VAT dla sprzedaży elektronicznej itp.). Właściwy kod to także mniej problemów przy interpretacjach podatkowych – urzędnicy widzą, czym się zajmujesz, więc Twoje rozliczenia są dla nich bardziej zrozumiałe.
- Dopasowanie formy opodatkowania: Rodzaj działalności może wpływać na stawkę ryczałtu lub możliwość skorzystania z ulg. Na przykład twórcy kursów online korzystający z PKD dla usług edukacyjnych mogą być uprawnieni do zwolnień z VAT dla edukacji. Z kolei działalność reklamowa może być opodatkowana inną stawką ryczałtu niż działalność wydawnicza. Poprawny kod PKD ułatwia dobranie optymalnej formy opodatkowania już na starcie.
- Profesjonalizm i zaufanie: Dla partnerów biznesowych czy banków Twój kod PKD jest sygnałem, czym się zajmujesz. Gdy prowadzisz działalność jako influencer czy sprzedawca e-produktów, odpowiedni kod (np. agencja reklamowa dla influencera) wygląda wiarygodnie i zgodnie z profilem działalności. Unikniesz sytuacji, w której w dokumentach figurujesz np. jako firma budowlana, podczas gdy zajmujesz się marketingiem internetowym.
- Unikanie nieporozumień formalnych: Źle dobrany kod może rodzić komplikacje. Przykładowo, jeśli zadeklarujesz działalność artystyczną, a realnie prowadzisz sklep internetowy, mogą pojawić się wątpliwości przy kontrolach lub wniosku o dofinansowanie. Dobrze dobrany kod zabezpiecza od strony formalnej – to takie “ubezpieczenie” Twojego biznesu. W wielu sytuacjach brak zgodności między rzeczywistą działalnością a kodem PKD może prowadzić do problemów (np. utraty dotacji lub wykluczenia z przetargu publicznego).

Podsumowując, dla działalności online wybór PKD jest równie istotny jak dla tradycyjnej firmy. Internetowy charakter biznesu nie zwalnia z wymogów – trzeba przyporządkować firmie kod, który najlepiej opisuje naszą aktywność w sieci. Na szczęście klasyfikacja PKD zawiera wiele pozycji odpowiednich dla e-biznesu, od sprzedaży internetowej po działalność influencerską.

Jak wybrać odpowiedni kod PKD? Przykłady dla działalności online

Przy wyborze kodu PKD warto kierować się zasadą adekwatności – kod powinien możliwie najtrafniej oddawać to, czym się zajmujesz lub planujesz zajmować. Tworząc jednoosobową działalność, musisz wybrać jeden główny kod PKD (ten, z którego będzie największy przychód) oraz możesz dodać dowolną liczbę kodów dodatkowych dla innych aktywności. Poniżej omawiamy popularne formy działalności internetowej i odpowiadające im przykładowe kody PKD.

Sprzedaż e-booków i produktów cyfrowych

Jeśli planujesz sprzedaż własnych e-booków, kursów w formie PDF/video czy innych produktów cyfrowych, podstawowym obszarem jest handel przez Internet. Najczęściej wybieranym kodem będzie tu PKD 47.91.Z – Sprzedaż detaliczna prowadzona przez domy sprzedaży wysyłkowej lub Internet. Kod 47.91.Z wprost dotyczy e-commerce i obejmuje sprzedaż towarów drogą elektroniczną (sklep internetowy) – zarówno fizycznych przedmiotów, jak i treści cyfrowych.

Jeżeli tworzysz e-booki czy kursy online jako autor, warto rozważyć dodatkowo kody związane z działalnością wydawniczą. Przykładowo PKD 58.11.Z – Wydawanie książek może mieć zastosowanie, gdy samodzielnie wydajesz książkę elektroniczną (e-book). Działalność wydawnicza sygnalizuje, że jesteś twórcą treści, nie tylko sprzedawcą.

W praktyce: Osoba sprzedająca e-booki na własnej stronie często łączy kody: 47.91.Z (handel online) jako główny oraz 58.11.Z (wydawanie książek) jako dodatkowy – pierwszy informuje o kanale sprzedaży, drugi o charakterze produktu. Jeśli oprócz e-booków sprzedajesz też inne cyfrowe dobra (np. grafiki, muzykę, oprogramowanie), to nadal 47.91.Z będzie właściwym ogólnym kodem dla sprzedaży internetowej, a w razie potrzeby możesz dodać kody odpowiadające specyfice produktu (np. 58.19.Z – pozostała działalność wydawnicza, 59.20.Z – działalność w zakresie nagrań dźwiękowych, itp.).

Prowadzenie kursów online i webinarów

Działalność polegająca na nauczaniu online, prowadzeniu webinarów, warsztatów czy szkoleń przez Internet mieści się w sektorze edukacji pozaformalnej. Tutaj najwłaściwszym kodem będzie zazwyczaj PKD 85.59.B – Pozostałe pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane. Pod tym kodem kryją się różnego rodzaju szkolenia, kursy i warsztaty edukacyjne prowadzone poza systemem szkolnym – czyli dokładnie to, co robi trener online czy mentor prowadzący webinar.

Warto zaznaczyć, że PKD 85.59.B obejmuje szeroko rozumiane kształcenie uzupełniające i hobbystyczne, więc pasuje zarówno do kursów marketingu internetowego, jak i np. lekcji rysunku online czy coachingu rozwojowego. Dodatkowo można rozważyć PKD 85.60.Z – Działalność wspomagająca edukację, jeśli Twoja działalność polega np. na udostępnianiu platformy e-learningowej lub materiałów edukacyjnych (to kod pomocniczy, który często idzie w parze z 85.59.B).

W praktyce: Osoba prowadząca kursy internetowe z języka obcego mogłaby mieć kod 85.59.B (kursy pozaszkolne) jako główny. Jeśli dodatkowo świadczy usługi korepetycji online czy przygotowania materiałów edukacyjnych, kod 85.60.Z uzupełni opis działalności. Pamiętaj, że branża edukacyjna bywa objęta pewnymi preferencjami (np. zwolnieniami z VAT dla usług edukacyjnych), więc właściwe sklasyfikowanie się może przynieść korzyści podatkowe.

Tworzenie treści w social media

Pod pojęciem tworzenia treści w social media kryje się działalność osób, które zarabiają na content marketingu – np. przygotowują posty i materiały dla firm w mediach społecznościowych, prowadzą profile, tworzą treści viralowe. Taka działalność często wiąże się z reklamą i marketingiem, dlatego odpowiednim kodem jest PKD 73.11.Z – Działalność agencji reklamowych. Mimo że prowadzisz jednoosobową „agencję” jako twórca, kod 73.11.Z dobrze oddaje charakter pracy: tworzenie kampanii i treści reklamowych w internecie. W praktyce wiele freelancerów social media (social media managerów, content creatorów) wybiera właśnie ten kod.

Jeżeli Twoja twórczość koncentruje się na materiałach wideo (np. produkcja filmików na YouTube, TikToka czy prowadzenie vloga), warto dodać kod PKD 59.11.Z – Działalność związana z produkcją filmów, nagrań wideo i programów telewizyjnych. Choć nazwa sugeruje przemysł filmowy/telewizyjny, obejmuje on również tworzenie treści wideo na potrzeby internetu. Dla przykładu, youtuber publikujący profesjonalnie montowane filmy może posługiwać się kodem 59.11.Z obok kodu reklamowego 73.11.Z.

Dodatkowo, jeśli prowadzisz własnego bloga, portal czy stronę internetową z treściami, przydatny bywa PKD 63.12.Z – Działalność portali internetowych. Ten kod jest często wybierany przez blogerów i twórców stron, którzy zarabiają na publikacji treści (reklamy na blogu, artykuły sponsorowane itp.). Nie ma wprost kodu „twórca internetowy”, ale kombinacja 63.12.Z (portal/blog) i 73.11.Z (działalność reklamowa) potrafi oddać model biznesowy polegający na tworzeniu contentu i jego monetyzacji przez współprace reklamowe.

Działalność influencera

Influencer to specyficzny rodzaj twórcy internetowego, który zwykle łączy różne formy zarobkowania: współprace reklamowe z markami, zarabianie na wyświetleniach (np. YouTube), programy afiliacyjne, sprzedaż własnych produktów, udział w eventach itd. W związku z tym często stosuje się kilka kodów PKD jednocześnie, by oddać pełen zakres działalności influencera. Podstawowym kodem, niemal obowiązkowym dla influencera, jest PKD 73.11.Z – Działalność agencji reklamowych – ponieważ gros przychodów influencera pochodzi zazwyczaj ze współpracy reklamowej i tworzenia treści promocyjnych w social media.

Uzupełniająco warto rozważyć PKD 73.12.Z – Pośrednictwo w sprzedaży miejsca na cele reklamowe w mediach elektronicznych (Internet). Ten kod brzmi skomplikowanie, ale kryje się pod nim działalność polegająca na sprzedawaniu przestrzeni reklamowej we własnych kanałach online. Przykład: gdy publikujesz sponsorowane posty na swoim Instagramie lub zarabiasz na linkach afiliacyjnych na blogu, de facto udostępniasz swoją przestrzeń w mediach elektronicznych dla reklamodawców – i właśnie 73.12.Z to odzwierciedla.

Jeśli działalność influencera obejmuje prowadzenie własnych kanałów video (YouTube, TikTok z profesjonalnymi filmami), ponownie przyda się kod 59.11.Z – produkcja filmów i nagrań wideo. Wielu influencerów to jednocześnie twórcy wideo, więc formalnie są producentami treści filmowych na potrzeby internetu.

Ponadto, influencerzy nierzadko sprzedają własne produkty – np. wydają książkę, mają linię odzieżową, sprzedają gadżety (merch) lub własne kursy online. W takiej sytuacji trzeba pamiętać o odpowiednich kodach handlowych lub usługowych. Dla sklepu internetowego z gadżetami może to być wspomniany kod e-commerce 47.91.Z, dla sprzedaży własnej książki – 58.11.Z (wydawnictwo), dla kursów online – 85.59.B (szkolenia) itp. Można dodawać te kody pomocniczo według potrzeb. Kluczowe jest, by każdy istotny obszar działalności influencera miał odzwierciedlenie w PKD, co pozwoli legalnie rozliczać przychody z różnych źródeł i korzystać z ewentualnych ulg (np. IP Box dla sprzedaży autorskich gier/aplikacji – wymaga odpowiedniego PKD z działu 58 lub 62).

Usługi graficzne i copywriterskie

Wielu twórców internetowych oferuje usługi kreatywne dla klientów – np. projektowanie grafiki, montaż wideo, pisanie tekstów na zlecenie (copywriting). Tego typu działalność również trzeba odpowiednio zakwalifikować.

- Usługi graficzne (projektowanie grafik, np. na strony WWW, do social media, logo): Najbardziej pasującym kodem będzie PKD 74.10.Z – Działalność w zakresie specjalistycznego projektowania. Obejmuje on m.in. projektowanie graficzne, wzornictwo, design w różnych formach. Jeżeli jako freelancer-grafik zajmujesz się także fotografią lub obróbką zdjęć, warto dodać PKD 74.20.Z – Działalność fotograficzna. Natomiast gdy Twoje projekty graficzne są częścią usług reklamowych (np. tworzysz grafiki do kampanii), możesz dodatkowo posługiwać się kodem 73.11.Z (agencja reklamowa) na te okoliczności.
- Usługi copywriterskie (pisanie tekstów na zlecenie, sloganów reklamowych, artykułów): W przypadku copywritera nie istnieje jeden oczywisty, dedykowany kod PKD, ale zalecany przez ekspertów jest PKD 90.11.Z – Działalność literacka i związana z komponowaniem muzyki. Ta nazwa może zaskakiwać (muzyka?), ale podklasa ta obejmuje działalność indywidualnych autorów, pisarzy i niezależnych dziennikarzy – czyli osoby tworzące teksty wszelkiego rodzaju. Copywriter tworzący treści marketingowe jak najbardziej wpisuje się w „działalność literacką” w rozumieniu PKD. Dodatkowo, jeśli specjalizujesz się w tekstach reklamowych i strategii content marketingowej, możesz – podobnie jak grafik – dodać kod 73.11.Z (działalność reklamowa), ponieważ Twoja praca bezpośrednio wspiera kampanie reklamowe. Niektórzy copywriterzy wybierają też PKD 74.90.Z – Pozostała działalność profesjonalna, naukowa i techniczna jako bardzo ogólny kod dla usług niemieszczących się w innych kategoriach – ale polecamy raczej bardziej konkretne kody (90.11.Z lub 73.11.Z), które lepiej oddają charakter pracy słowem.

W praktyce: Dla grafika-freelancera zestaw PKD mógłby wyglądać tak: 74.10.Z (grafika) jako główny, 73.11.Z (reklama) jako dodatkowy, ewentualnie 74.20.Z (fotografia) jeśli świadczy te usługi. Dla copywritera: 90.11.Z (działalność literacka) jako główny kod, z opcją 73.11.Z dodatkowo, jeśli zajmuje się tekstami reklamowymi w ramach kampanii marketingowych. Taki dobór kodów potwierdzają praktyki wielu freelancerów kreatywnych na rynku.

Doradztwo online (coaching, mentoring)

Działalność doradcza prowadzona online – np. life coaching, mentoring kariery, konsultacje biznesowe przez internet – też wymaga przypisania właściwego kodu PKD. Tu wiele zależy od specyfiki doradztwa:

- Jeśli jest to coaching życiowy, mentoring osobisty, doradztwo rozwojowe dla osób fizycznych, dobrym wyborem będzie kod z sektora edukacji: PKD 85.59.B – Pozostałe pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane. W praktyce właśnie pod ten kod podciąga się usługi coachingowe (np. life coaching) jako formę kształcenia i wsparcia rozwoju osobistego poza systemem szkolnym. Dzięki temu można też skorzystać ze zwolnienia z kasy fiskalnej przewidzianego dla usług edukacyjnych (wiele interpretacji zwalnia coachów z obowiązku kasy, jeśli mają 85.59.B ).
- Jeśli jest to doradztwo stricte biznesowe lub zawodowe (np. konsultacje strategiczne dla firm, mentoring startupów, doradztwo marketingowe B2B), można rozważyć kod z działu doradztwa biznesowego: PKD 70.22.Z – Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania. Kod 70.22.Z obejmuje konsulting w zakresie planowania, zarządzania, analiz biznesowych itp. Będzie on odpowiedni dla e-mentora czy doradcy, który pomaga firmom lub przedsiębiorcom w rozwoju biznesu online.

Oczywiście, te obszary mogą się zazębiać – coach pracujący z osobami indywidualnymi nad rozwojem kariery może równie dobrze posługiwać się kodem 85.59.B, nawet jeśli elementem jest doradztwo zawodowe. Kluczem jest wskazanie dominującego charakteru usług. Dla pewności można użyć obu powyższych kodów (jeden główny, drugi dodatkowy) – np. mentor biznesowy mógłby mieć główny kod 70.22.Z (konsulting biznesowy), a dodatkowy 85.59.B (szkolenia/mentoring) lub odwrotnie, zależnie od tego, czy czuje się bardziej „szkoleniowcem” czy „konsultantem”.

W praktyce: Załóżmy, że prowadzisz mentoring online dla młodych przedsiębiorców (pomagasz im rozwijać startupy, uczysz umiejętności biznesowych). Mógłbyś wybrać 70.22.Z jako główny kod (doradztwo biznesowe) i 85.59.B jako dodatkowy (forma edukacji pozaformalnej). Z kolei life-coach skupiający się na rozwoju osobistym klienta prywatnego raczej wybierze 85.59.B jako główny. Ważne, że działalność doradcza nie wymaga specjalnych koncesji – kody PKD w zupełności wystarczą do legalnego świadczenia takich usług online.

Rodzaj działalności online	Przykładowe kody PKD (opis podklasy)
Sprzedaż e-booków i produktów cyfrowych	– 47.91.Z – Sprzedaż detaliczna prowadzona przez domy sprzedaży wysyłkowej lub Internet (handel online) – 58.11.Z – Wydawanie książek (w tym e-booków własnego autorstwa)
Kursy online i webinary	– 85.59.B – Pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane (szkolenia, kursy, warsztaty) – 85.60.Z – Działalność wspomagająca edukację (wsparcie edukacyjne, materiały e-learningowe)
Tworzenie treści w social media	– 73.11.Z – Działalność agencji reklamowych (tworzenie kampanii i treści reklamowych w internecie) – 59.11.Z – Produkcja filmów i nagrań wideo (tworzenie contentu video na YouTube, TikTok itp.) – 63.12.Z – Działalność portali internetowych (prowadzenie bloga, strony z treściami online)
Działalność influencera	– 73.11.Z – Działalność agencji reklamowych (współprace z markami, reklama w social media) – 73.12.Z – Pośrednictwo w sprzedaży miejsca na cele reklamowe w mediach elektronicznych, Internet (treści sponsorowane, afiliacje) – 59.11.Z – Produkcja filmów i nagrań wideo (działalność YouTube, materiały video) – (+ ewentualnie kody dla sprzedaży własnych produktów – np. 47.91.Z, 58.11.Z, 85.59.B – zależnie od rodzaju produktu)
Usługi graficzne	– 74.10.Z – Działalność w zakresie specjalistycznego projektowania (grafika komputerowa, design) – 73.11.Z – Działalność agencji reklamowych (projekty graficzne na potrzeby reklam i marketingu) – 74.20.Z – Działalność fotograficzna (np. obróbka zdjęć, fotografia komercyjna, jeśli dotyczy)
Usługi copywriterskie	– 90.11.Z – Działalność literacka i związana z komponowaniem muzyki (tworzenie tekstów, działalność pisarska – obejmuje niezależnych autorów i dziennikarzy) – 73.11.Z – Działalność agencji reklamowych (pisanie tekstów reklamowych, content marketing w ramach usług marketingowych)
Doradztwo online (coaching, mentoring)	– 85.59.B – Pozaszkolne formy edukacji (coaching, mentoring rozwojowy, szkolenia indywidualne) – 70.22.Z – Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania (konsulting biznesowy, mentoring dla firm)

Uwaga: Powyższa tabela zawiera przykładowe kody PKD. W wielu przypadkach jeden przedsiębiorca łączy kilka rodzajów działalności, dlatego może potrzebować kilku kodów jednocześnie. Kluczowe jest wskazanie kodu przeważającej działalności (głównego) i dodanie kodów dodatkowych dla pozostałych aktywności, aby jak najpełniej pokryć zakres usług/produktów firmy.

Czy można mieć kilka kodów PKD?

Tak. Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność (JDG) może posługiwać się wieloma kodami PKD jednocześnie. W momencie rejestracji firmy musisz wskazać jeden kod główny (ten o największym udziale w przychodach) oraz dodatkowe kody poboczne – w liczbie od 1 do nawet kilkunastu, w zależności od potrzeb. Nie ma sztywnego limitu liczby kodów; przy rejestracji CEIDG podaje się zazwyczaj kilka najważniejszych kodów, a jeśli Twoja działalność jest bardzo przekrojowa, można dołączyć dodatkowy formularz z kolejnymi kodami. W rejestrze KRS (dla spółek) formalnie uwidacznia się maksymalnie 10 kodów (1 główny + 9 dodatkowych), ale dla JDG przepisy pozwalają na więcej kodów poprzez załącznik. W praktyce jednoosobowe firmy często wpisują 5–10 kodów obejmujących wszystko, czym potencjalnie będą się zajmować.

Wybierając kody, ustal główny profil działalności – to będzie Twój główny PKD. Następnie dopisz wszystkie istotne poboczne aktywności. Przykładowo, jeśli głównie prowadzisz kursy online (85.59.B), ale okazjonalnie sprzedajesz też e-booki (47.91.Z) i prowadzisz bloga (63.12.Z), wymień te wszystkie kody.

Pamiętaj jednak, że nie warto wpisywać zupełnie przypadkowych kodów „na zapas”, oderwanych od rzeczywistości. Kody powinny odpowiadać temu, co faktycznie planujesz robić. Zdarza się, że przedsiębiorcy dodają wiele kodów na wszelki wypadek, ale może to wprowadzać urzędy w błąd co do profilu firmy. Lepiej wpisać kody zgodne z rzeczywistym zamiarem, a w razie nowych pomysłów – zaktualizować wpis w CEIDG później (to nic nie kosztuje i jest proste, o czym za chwilę). Na szczęście nie musisz przewidzieć absolutnie każdej aktywności z góry – jeśli za rok wpadniesz na nowy pomysł biznesowy, po prostu dodasz kolejny kod PKD.

Podsumowując: można mieć wiele kodów PKD, a nawet trzeba, jeśli działalność jest różnorodna. Najważniejsze, by wybrać właściwy kod główny (ten do najbardziej dochodowej działalności) , a resztę dopisać jako poboczne. To zapewni zgodność formalną i elastyczność w prowadzeniu firmy.

PKD w działalności nierejestrowanej

Działalność nierejestrowana (tzw. firma na próbę, działalność na niewielką skalę bez rejestracji w CEIDG) rządzi się nieco innymi prawami – i dobrą wiadomością jest to, że nie musisz wybierać kodu PKD w ramach takiej działalności. Ponieważ formalnie nie zakładasz firmy, nie składasz wniosku CEIDG, więc nie podajesz żadnych kodów PKD. Możesz zarabiać na drobnej działalności (np. sprzedaż rękodzieła online, pisanie tekstów, drobne zlecenia graficzne) bez wpisywania kodów do rejestru.

Brak obowiązku PKD daje sporą swobodę – możesz zmieniać profil zarobkowania dowolnie, byle mieścić się w limitach przychodów (aktualnie limit miesięczny to 75% minimalnej pensji) i żeby działalność nie wymagała koncesji/zezwoleń (bo takich nie wolno wykonywać nierejestrowo). Na przykład jednego miesiąca możesz zarobić na napisaniu artykułu, a drugiego na drobnej sprzedaży wydruków 3D – nie musisz tego nigdzie zgłaszać ani przypisywać do kodów.

Warto jednak mieć świadomość, co robi się w ramach DNR (działalności nierejestrowej). Choć nie zgłaszasz PKD, pomocniczo możesz spojrzeć na klasyfikację PKD, by określić sobie zakres usług. Jeśli kiedyś przekroczysz próg dochodów i będziesz musiał założyć firmę, wtedy łatwiej dobierzesz właściwe kody na start. Na przykład ktoś, kto jako nierejestrowany wykonuje drobne zlecenia graficzne i prowadzi mini-kurs online, powinien po rejestracji mieć kody z grup 74.10.Z i 85.59.B – dobrze wiedzieć to zawczasu.

Podsumowując: w działalności nierejestrowanej nie obowiązują kody PKD. Możesz prowadzić różne drobne aktywności bez klasyfikowania ich kodami (to tak, jakbyś zarabiał hobbystycznie). Gdy działalność się rozwinie i będziesz zakładać już oficjalną firmę (JDG), wtedy nastąpi moment wyboru PKD odpowiedniego dla tych czynności.

Jak zmienić lub dodać PKD w istniejącej JDG?

Życie przedsiębiorcy internetowego bywa dynamiczne – z czasem możesz rozszerzyć ofertę, zmienić profil działalności albo znaleźć nowe źródło przychodu. Polskie prawo przewiduje taką elastyczność, ale nakłada też obowiązek aktualizacji kodów PKD, gdy nastąpi zmiana. Oto, co musisz wiedzieć o zmianie/dodawaniu PKD:

- Możesz aktualizować kody PKD w dowolnym momencie prowadzenia działalności. Jeśli na starcie czegoś nie przewidziałeś, to nic straconego – dodanie nowego kodu PKD jest bezpłatne i proste. Dokonuje się tego poprzez złożenie wniosku o zmianę wpisu w CEIDG (formularz CEIDG-1). Najwygodniej zrobić to online, logując się profilem zaufanym na stronie CEIDG i edytując swój wpis.
- Kiedy zgłosić zmianę? Przepisy wymagają, by zgłosić nowy kod najpóźniej w ciągu 7 dni od podjęcia nowej działalności. Czyli jeśli np. 1 sierpnia Twój biznes blogowy (dotąd PKD 63.12.Z) zaczyna też sprzedaż e-booków, masz czas do 8 sierpnia, by dopisać kod 47.91.Z. W praktyce warto to zrobić jak najszybciej, najlepiej tuż przed lub równolegle z rozpoczęciem nowej aktywności, żeby mieć porządek w papierach.
- Jak zgłosić zmianę? Wystarczy złożyć zmianę wpisu CEIDG. We wniosku aktualizacyjnym wskazujesz nowe kody (lub usuwasz nieaktualne). Zmiana jest bezpłatna, nie wymaga wizyty w urzędzie – wszystko zrobisz online. Potwierdzenie aktualizacji przyjdzie mailem. Jeśli wolisz, możesz też zanieść wniosek osobiście do urzędu gminy lub miasta, ale online jest szybciej.
- Zmiana kodu głównego: Jeżeli nowa działalność staje się przeważająca w przychodach, może zajść potrzeba zmiany kodu głównego. Również dokonuje się tego poprzez aktualizację CEIDG – wskazujesz nowy główny PKD. Należy to zrobić, gdy charakter firmy faktycznie się zmienił (np. pierwotnie główną działalnością były usługi graficzne, ale teraz większość dochodu daje sklep internetowy – wtedy warto zmienić główny kod na 47.91.Z).
- Brak opłat i formalności dodatkowych: Sama zmiana PKD nie pociąga za sobą żadnych opłat skarbowych ani konieczności zmiany wpisu w innych urzędach – aktualizacja w CEIDG automatycznie aktualizuje też rejestr REGON i informację dla urzędu skarbowego oraz ZUS. Wyjątkiem są spółki w KRS – tam zmiana PKD wymaga aktualizacji KRS i często opłaty sądowej, ale to nie dotyczy jednoosobowej działalności.
- Pamiętaj o terminowości: Jeśli zapomnisz zgłosić nowy kod w ciągu 7 dni, to formalnie naruszasz przepisy. Wyjątkowo może się to wiązać z konsekwencjami (o czym w następnym punkcie), choć często przedsiębiorcy po prostu uzupełniają kod po fakcie. Dobrą praktyką jest jednak trzymanie swoich PKD w aktualności, by zawsze odzwierciedlały to, co robisz.

Podsumowując: założenie firmy to nie ostatni moment, kiedy widzisz swoje PKD – traktuj je jako elastyczną część wpisu, którą możesz modyfikować wraz z rozwojem biznesu. Internet daje wiele możliwości, więc korzystaj z nich, a PKD dopasuj na bieżąco do swojej działalności.

Konsekwencje błędnego wyboru kodu PKD

Wybór kodu PKD nie jest decyzją „na życie” – można go zmienić – ale zlekceważenie tego obowiązku lub rażąco błędne wskazanie działalności może rodzić pewne problemy. Oto potencjalne konsekwencje, gdy PKD jest źle dobrany lub nieaktualny:

- Kary administracyjne: Jeśli prowadzisz działalność niezgłoszoną w PKD i nie dokonasz na czas aktualizacji, teoretycznie grozi kara grzywny, a nawet kara ograniczenia wolności (gdyby uznano to za uporczywe naruszenie). W skrajnych przypadkach, gdy przedsiębiorca ignoruje wezwania do zmiany wpisu, minister może nawet wykreślić firmę z CEIDG. Na szczęście w praktyce takie surowe konsekwencje zdarzają się niezwykle rzadko – urzędy zwykle dają czas na poprawę wpisu. Niemniej, mandat czy grzywna za brak aktualizacji PKD jest możliwa, więc lepiej tego dopilnować.
- Problemy z rozliczeniami podatkowymi: Błędny kod PKD sam w sobie nie zmienia wysokości podatków, ale może prowadzić do błędnej klasyfikacji Twoich przychodów. Przykładowo, jeśli masz ryczałt ewidencjonowany, stawka podatku zależy od rodzaju działalności (wg PKWiU powiązanego z PKD). Gdy kod nie odzwierciedla rzeczywistości, możesz nieświadomie stosować złą stawkę ryczałtu lub VAT. Ponadto, przy kontroli urząd skarbowy może zadawać pytania, dlaczego faktury wystawiasz za usługi, których nie masz w PKD (choć formalnie nie unieważnia to transakcji). Może to wydłużyć kontrolę lub wyjaśnienia. Generalnie brak zgodności kodu z działalnością może generować zamieszanie w księgowości – np. przy raportowaniu przychodów do GUS lub w sprawozdaniach mogą pojawić się nieprawidłowe klasyfikacje.
- Ryzyko przy dotacjach i przetargach: Wiele programów dotacyjnych lub konkursów (np. dotacje z urzędu pracy, granty unijne, przetargi publiczne) stawia warunek odpowiedniego PKD. Jeśli Twoja firma nie ma we wpisie kodu z branży objętej dofinansowaniem, Twój wniosek może zostać odrzucony lub będziesz musiał zwracać pieniądze, jeśli to wyjdzie na jaw. Przykład: Startujesz po grant na rozwój działalności edukacyjnej online – organizator sprawdza, czy masz PKD z sekcji edukacja (P). Jeśli nie, Twój projekt może zostać zdyskwalifikowany formalnie. Albo inna sytuacja: dostałeś dotację na rozpoczęcie działalności jako programista (IT), a faktycznie rozwijasz sklep internetowy – urząd pracy może zakwestionować wydatkowanie dotacji niezgodnie z deklarowanym profilem. Brak zgodności PKD z rzeczywistą działalnością może skutkować odmową przyznania środków albo koniecznością zwrotu dotacji. Podobnie w przetargach – firma bez wymaganego kodu (np. brak PKD budowlanego przy przetargu na usługę budowlaną) może zostać wykluczona z postępowania.
- Naruszenie przepisów branżowych: W niektórych zawodach lub branżach działają samorządy zawodowe i kodeksy etyczne. Co prawda twórcy internetowi nie mają „izby influencerów”, ale np. prawnicy, lekarze czy doradcy podatkowi muszą ściśle trzymać się zakresu działalności. W ich przypadku zły PKD może prowadzić do zarzutu wykonywania działalności nieobjętej uprawnieniami. Dla przeciętnego freelancera internetowego to rzadziej dotyczy, ale warto unikać deklarowania się np. jako firma telekomunikacyjna, jeśli się nią nie jest – bo to może wymagać koncesji UKE. Na szczęście większość kodów związanych z działalnością online nie wymaga dodatkowych licencji, więc tu problemem jest raczej nadużycie zbyt specjalistycznego kodu, którego nie potrzebujemy.

Podsumowując, błędny lub nieaktualny kod PKD może narobić kłopotów, choć najczęściej wynikają one nie bezpośrednio z samego kodu, a z niezgodności stanu faktycznego z rejestrem. Aby uniknąć konsekwencji:

- Dobierz PKD rozważnie na starcie, korzystając z dostępnych wyszukiwarek i porad (np. wyszukiwarka na biznes.gov.pl pomaga znaleźć właściwy kod po słowach kluczowych). Lepiej poświęcić czas i mieć trafny kod, niż później tłumaczyć się urzędowi.
- Aktualizuj PKD na bieżąco – masz 7 dni na zgłoszenie zmiany, co jest dość komfortowym terminem. Dzięki temu Twoja firma zawsze „oficjalnie” robi to, co rzeczywiście robi.
- Nie martw się drobnymi rozbieżnościami ex post: Jeśli jednorazowo wykonałeś usługę spoza PKD (np. grafik zrobił stronę WWW, a nie miał PKD 62.01.Z), świat się nie zawali – po prostu złóż aktualizację kodów przy najbliższej okazji. Jednorazowa faktura spoza zakresu PKD nie czyni Cię przestępcą, podatkowo transakcja jest ważna. Problem pojawia się dopiero, gdy notorycznie prowadzisz inny rodzaj działalności niż zgłoszony i nic z tym nie robisz.

Na szczęście organy skarbowe i statystyczne traktują PKD raczej informacyjnie – nie naliczają podatków według PKD, a według faktycznych przychodów. Dlatego nie ma bezpośredniej „kary podatkowej” za zły PKD. Mimo to, dbaj o zgodność – to ułatwi życie Tobie i urzędom.

---

Podsumowanie: Kody PKD mogą brzmieć skomplikowanie, ale są po to, by uprościć klasyfikację biznesu. Dla twórcy internetowego zakładającego jednoosobową działalność wybór PKD jest ważnym krokiem – określa ramy Twojej działalności i wpływa na formalności. Postaraj się wybrać kody, które najtrafniej opisują Twoje przedsięwzięcie online. Skorzystaj z podanych wyżej przykładów dla sprzedaży e-produktów, kursów, działalności influencerskiej czy usług kreatywnych. Pamiętaj, że PKD to nie więzy, a narzędzie – możesz mieć ich kilka, możesz je zmieniać wraz z rozwojem biznesu. Najważniejsze, by być w zgodzie z prawdą i na bieżąco aktualizować swój wpis. Dzięki temu zyskasz spokój ducha, a Twoja kreatywna praca w internecie będzie się odbywać na solidnych, legalnych podstawach. Powodzenia w rozwijaniu działalności!